Khi viết bài nghị luận, nhiều học sinh thường gặp tình trạng bí ý tưởng, không biết bắt đầu từ đâu hoặc cảm thấy bế tắc trong việc triển khai nội dung. Một trong những kỹ thuật tư duy hiệu quả giúp giải quyết vấn đề này là brainstorming – còn gọi là phương pháp động não.
Brainstorming là gì?
Brainstorming là kỹ thuật đánh thức khả năng sáng tạo bằng cách gạt bỏ tạm thời những rào cản tư duy logic, cho phép ý tưởng tuôn trào một cách tự do. Phương pháp này đặc biệt hữu ích khi học sinh đang cảm thấy áp lực hoặc mất cảm hứng trong quá trình ôn thi.
Cơ chế hoạt động của não bộ
Theo khoa học thần kinh, bộ não con người có hai bán cầu:
-
Bán cầu trái thiên về ngôn ngữ, logic, phân tích, đánh giá. Hoạt động theo mô hình tuyến tính – từng bước một.
-
Bán cầu phải thiên về hình ảnh, cảm xúc, nghệ thuật, trực giác. Hoạt động theo mô hình liên tưởng tự do và đa chiều.
Trong khi viết, chúng ta thường để bán cầu trái kiểm soát quá trình tư duy, vô tình bóp nghẹt các ý tưởng mới. Brainstorming giúp tạm thời ức chế hoạt động kiểm duyệt đó, từ đó kích hoạt sự sáng tạo từ bán cầu phải.
Hướng dẫn thực hiện kỹ thuật Brainstorming
-
Giới hạn thời gian cụ thể
Thiết lập một khoảng thời gian ngắn như 2 hoặc 5 phút và đặt mục tiêu số lượng cụ thể: ví dụ “viết ra 30 đến 50 ý tưởng”. Việc này giúp tạo ra áp lực tích cực, buộc não bộ phải hoạt động liên tục và phản xạ nhanh.
-
Ưu tiên số lượng hơn chất lượng
Ở giai đoạn này, không cần đánh giá mức độ hay, đúng hay hợp lý của ý tưởng. Càng nhiều càng tốt. Ý tưởng có thể “ngớ ngẩn”, chưa hoàn chỉnh cũng không sao. Việc lựa chọn và phát triển sẽ được thực hiện ở bước sau.
-
Không phán xét hoặc chỉnh sửa trong lúc viết
Tạm thời bỏ qua mọi đánh giá. Không tự hỏi: “ý này có hợp không?”, “nên để phần này ở đâu?”, “viết vậy có bị chấm thấp không?”… Đây là cách giúp não phải được tự do hoạt động.
-
Ghi lại ngay tất cả những gì xuất hiện trong đầu
Không cần viết thành câu. Chỉ cần từ khóa, cụm từ hoặc hình ảnh cũng được. Càng ghi lại nhanh, não càng dễ kết nối thêm các ý tưởng khác.
Ví dụ minh họa
Bài tập: Trong vòng 2 phút, viết ra 50 ý tưởng về “Chiếc xe trong tương lai”.
Một số ý tưởng có thể là: chạy bằng năng lượng mặt trời, biết nói chuyện, bay được, biến hình, điều khiển bằng suy nghĩ…
Sau đó, học sinh có thể lựa chọn những ý tưởng phù hợp để phát triển thành dàn ý và viết bài văn hoàn chỉnh.
Lưu ý khi sử dụng kỹ thuật này
-
Brainstorming phù hợp với các môn học yêu cầu tính sáng tạo như Ngữ văn, các môn xã hội hoặc trong quá trình xây dựng ý tưởng sáng tạo.
-
Không nên áp dụng cho các môn đòi hỏi tư duy logic như Toán, Vật lý, Hóa học.
-
Đây là công cụ “khởi động” tư duy, không phải là bước hoàn thiện cuối cùng.
Kỹ thuật brainstorming nếu được sử dụng đúng cách sẽ giúp học sinh vượt qua tình trạng bí ý tưởng, tăng tốc độ tư duy và nâng cao khả năng viết văn hiệu quả. Đây cũng là một kỹ năng quan trọng, không chỉ trong kỳ thi THPT mà còn trong học tập và công việc tương lai.
Trường Cao đẳng Công nghệ và Thương mại Hà Nội khuyến khích các bạn học sinh 2K7 rèn luyện kỹ năng tư duy đa chiều, chủ động trong ôn thi và luôn sẵn sàng trước kỳ thi tốt nghiệp Trung học Phổ thông sắp tới.
——————————
🔰 Trường Cao Đẳng Công Nghệ Và Thương Mại Hà Nội
📍 Số 252 Hạ Hội – Tân Lập – Đan Phượng – Hà Nội
📍VP Hồ Tùng Mậu: P102 nhà B, 128A Hồ Tùng Mậu, Mai Dịch, Cầu Giấy, Hà Nội
📲 Hotline: 0966.233.233
▪ Fanpage: https://www.facebook.com/htt.edu.vn
▪ Website: https://www.htt.edu.vn
▪ Youtube: www.youtube.com/@httcollege
▪ Email: info@htt.edu.vn
